Przyczyny otyłości – psychologiczne, genetyczne, hormonalne

Otyłość to efekt zwiększenia masy ciała na skutek nagromadzenia tkanki tłuszczowej w ilości, która znacząco przekracza normę, jaka przewidziana jest dla danej płci, wzrostu i wagi człowieka. Aby sprawdzić, czy pojawiła się nadwaga i otyłość, należy obliczyć BMI, korzystając ze wzoru:

BMI=masa ciała [kg]/(wzrost [m])²

Nadwaga rozpoczyna się od wartości 25 i sięga wartości 29,9 kg/m². O otyłości mówimy, kiedy BMI przekracza 30 kg/m². Stopnie otyłości świadczą o zaawansowaniu choroby. Im BMI jest wyższy, tym problem jest większy. Mogą pojawić się choroby towarzyszące, głównie skoncentrowane w obrębie układu naczyniowo-sercowego.

Otyłość jest chorobą bardzo niebezpieczną. Często nie jesteśmy świadomi, jak bardzo wyniszcza nasz organizm i jakie zmiany w nim wywołuje. Konsekwencje zdrowotne otyłości mogą być naprawdę duże, o czym osoby cierpiące na tę chorobę przekonują się każdego dnia. Niestety często nie podejmują żadnych kroków, aby zmienić swoje życie.

Otyłość wywołuje m.in. cukrzycę typu 2. Do niedawna choroba ta dotykała jedynie osoby w podeszłym wieku, dzisiaj zmagają się z nią nawet dzieci. Nadmiar tkanki tłuszczowej przyczynia się również do pojawienia się chorób serca, choroby zwyrodnieniowej kości, schorzeń układu oddechowego, zaburzeń hormonalnych, a nawet nowotworów złośliwych.

Psychologiczne przyczyny otyłości są nierzadko niedostrzegalne, a jednak to one stanowią największy problem w leczeniu. Jeżeli otyłość jest następstwem zmian psychologicznych, to objawia się ona obniżonym nastrojem, często depresją, zajadaniem problemów, uzależnieniem od jedzenia, podjadaniem w nocy, a także zespołem kompulsywnego jedzenia – sięgamy po jedzenie zawsze, kiedy odczuwamy smutek, niepokój i stres.

Przyczyny otyłości mają ponadto swoje uwarunkowania genetyczne. Odkryto gen o nazwie FTO, który zwiększa ryzyko wystąpienia otyłości u kolejnych pokoleń. W rzeczywistości genów przyczyniających się do wystąpienia otyłości jest znacznie więcej, specjaliści łącza z otyłością nawet 200 różnych genów. Wyróżnić możemy 3 rodzaje otyłości, które mają podłoże genetyczne:

• Otyłość monogenowa dotycząca 3% otyłych, objawiająca się już w wieku dziecięcym. Leczenie jest niezwykle trudne, jedynie w przypadku mutacji genu dla leptyny możliwe jest podawanie jego białka egzogennie, aby zapobiec otyłości rodzinnej monogenowej
• Zespół monogenowy, czyli sytuacja, kiedy mutacja jednego z genów wywołuje wiele objawów, wśród nich jest otyłość. W przypadku takich pacjentów pojawić się mogą również: zanik nerwu wzrokowego, insulinooporność i upośledzenie umysłowe
• Otyłość wielogenowa występująca w 95% przypadków. Ma miejsce, kiedy dochodzi do zmiany wielu genów. Okazuje się jednak, że to na ten rodzaj otyłości genetycznej specjaliści mają największy wpływ.

Szczególnie często otyłość jest następstwem zespołu Cushinga. Jest on związany z nadmiernym wydzielaniem kortyzolu, który zwiększa potrzebę na jedzenie. Nadprogramowe kilogramy towarzyszyć mogą także osobom cierpiącym na niedoczynność tarczycy.

Niezależnie od tego, jakie przyczyny otyłości dotyczą konkretnego przypadku, konieczne jest rozpoczęcie natychmiast odpowiedniego leczenia. Z każdym pacjentem lekarz powinien pracować indywidualnie, dostosowując metodę leczenia do stopnia otyłości, jej przyczyn i skutków, które już się pojawiły. Aby jednak uniknąć przybrania na wadze, najlepiej jest zmienić swoje nawyki żywieniowe na zdrowsze. Zrezygnuj z wysoko przetworzonych produktów, słodyczy i fast foodów. Przekonaj się do owoców, warzyw, pełnoziarnistych pieczywa i makaronów oraz kasz. Pamiętaj o aktywności fizycznej, dzięki której nie tylko utrzymasz wagę, ale też poczujesz się lepiej.